Από την ομάδα του Μαμα Πειναω,
Eικονογράφηση: Δήμητρα Τζάνος, http://dimitratzanos.com
Ούζο όταν πιεις, γίνεσαι ευθύς, λέει το τραγούδι και δεν λέει ψέματα. Είναι αυτή η μεθυστική και βαθιά γεύση του που σου γαργαλά τον ουρανίσκο; Μήπως είναι η μεστή αίσθηση αγαλλίασης που σου αφήνει μόλις πιεις τις πρώτες γουλιές; Ή, τελικά, είναι το χρώμα του που συνδυάζεται τόσο αρμονικά με το γαλάζιο της θάλασσας και του ουρανού και μετατρέπει το ούζο στο απόσταγμα που σε απελευθερώνει; Μπορεί. Η ουσία, όμως, είναι μία, πως το ούζο είναι γλυκόπιοτο και με μεγάλη ιστορία.
Είναι όντως ελληνικό;
Ναι, το ούζο είναι ένα κατεξοχήν ελληνικό, θα λέγαμε, ποτό. Από την αρχαιότητα, έχουμε μαρτυρίες για τη δημιουργία ποτών, πρώτα με τη μέθοδο της εκχύλισης και της ζύμωσης κι ύστερα με εκείνη της απόσταξης, που συνδύαζε την αλκοόλη με αρωματικά βότανα, άνθη ή και σπόρους, έχοντας ως σκοπό την τέρψη του ουρανίσκου και την ευφορία του πνεύματος. Όμως, εκείνοι που πραγματικά εξέλιξαν την τεχνική της απόσταξης ήταν οι Βυζαντινοί και μετέπειτα, οι Έλληνες της Σμύρνης και της Αλεξάνδρειας, της Λέσβου και της Χίου, αλλά και της Θράκης, περιοχές που ανθούσαν οι πρώτες ύλες που χρειάζονταν για τη δημιουργία της ρακής, όπως αρχικά λεγόταν το ούζο.
Ρακή ήταν η πρώτη ονομασία του, ενώ η λέξη ούζο καθιερώθηκε από τα μέσα του 19ου αιώνα και προέρχεται από την παράφραση της λέξης γιούζο, ενός τελωνειακού όρου που πιστεύεται ότι προήλθε από την φράση ouso di Massalia που σημαίνει για χρήση στη Μασσαλία, μια επιγραφή που αναγραφόταν πάνω σε όλα τα δέματα, και σε αυτά που περιείχαν τη ρακή, που προορίζονταν για χώρες εκτός Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κι έφθαναν στο κομβικό λιμάνι της γαλλικής πόλης.
Η Μικρασιατική Καταστροφή φέρνει το ούζο στη Μυτιλήνη, όπου η παρασκευή του εξελίσσεται ραγδαία, αφού οι πρόσφυγες φέρνουν μαζί τους τις γνώσεις και τις εμπειρίες του, ενώ η γη της Λέσβου είναι το κατάλληλο έδαφος, αφού είχε αρκετά αμπέλια και παρήγαγε γλυκάνισο εξαιρετικής ποιότητας. Η ελληνικότητα του ούζου πλέον προστατεύεται κι από την Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2006.
Eικόνα via jldweb.wordpress.com/?attachment_id=3731
Τι είναι, όμως, το ούζο;
Δύο είναι τα βασικά συστατικά για την παρασκευή του, η καθαρή αλκοόλη και οι αρωματικοί σπόροι (απαραίτητος ο γλυκάνισος και μετά ο αστεροειδής άνισος, ο μάραθος, η μαστίχα και ο κόλιαντρος), τα οποία και χρησιμοποιούνται κατά την απόσταξη.
Το ούζο και οι θερμίδες του
Πόσες θερμίδες έχει ένα ποτηράκι ούζο; Η απάντηση είναι 120 με 150 θερμίδες. Κι όσο περισσότεροι είναι οι βαθμοί του αλκοολικού αποστάγματος, τόσες περισσότερες είναι κι οι θερμίδες.
Με ή χωρίς πάγο;
Το καλύτερο είναι με πάγο και λίγο νερό σε ένα ωραίο ψηλόλιγνο ποτήρι (έτσι το έχουμε συνηθίσει, έτσι το προτιμούμε), αν και δεν είναι λίγοι εκείνοι που το πίνουν και σκέτο. Το σήμα κατατεθέν του ούζου, δηλαδή το άσπρισμά του οφείλεται στον γλυκάνισο που περιέχει.
Το ούζο και τα οφέλη του
Εκτός από την ευθυμία και την απόλαυση που μας προκαλεί, μελέτες έχουν δείξει ότι το ούζο κάνει καλό και στην υγεία μας. Ο γλυκάνισος βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου των τροφών, κατευνάζει τις συσπάσεις του εντέρου και λειτουργεί για το έντερο ως ήπιο αντιπαρασιτικό. Επιπλέον, το ούζο προκαλεί αγγειοδιαστολή και μειώνει την αρτηριακή πίεση.
Το ούζο και το τραπέζι
Το ούζο είναι άρρηκτα δεμένο με τα καφενεία και μετέπειτα με τα λεγόμενα ουζερί και κυρίως με την παρέα. Γι’αυτό και το ούζο θέλει το μεζεδάκι του, απλό ή περίτεχνο, ανάλογα με την όρεξή μας. Κεφτεδάκια, καλαμαράκια και τα υπόλοιπα θαλασσινά, ψαράκι στο τηγάνι, ντολμαδάκια ή πιο απλά ένα παξιμάδι με ντομάτα και φέτα είναι μερικοί από τους μεζέδες που ταιριάζουν υπέροχα με το ουζάκι. Και βέβαια, οι παλιοί, αλλά κι οι πιο νέοι στην κουζίνα γνωρίζουν πως η προσθήκη του ούζου στο φαγητό το κάνει πιο μερακλίδικο. Δοκιμάστε να φτιάξετε μαραθοτυρόπιτα με ούζο, κεφτεδάκια ή μια μακαρονάδα με κάππαρη, τόνο και ούζο και θα μας θυμηθείτε.
Όπως κι αν το προτιμάτε το ουζάκι σας, εμείς λέμε «Στην υγειά σας»!