Από την Μαρία Αϊβαλιώτη,
“Μια φορά κι έναν καιρό, σε ένα μακρινό βασίλειο, ζούσε μια όμορφη κοπέλα”. Kάπως έτσι ξεκινούσε το αγαπημένο μας παραμύθι που ζητούσαμε να μας το λέει συνέχεια η μαμά ή η λατρεμένη μας γιαγιά, χωρίς ποτέ να το βαριόμαστε και σαν να μην ξέραμε ποτέ το τέλος. Πανέμορφες πριγκίπισσες, ορφανά κοριτσάκια, κακιές μητριές, γενναίοι ιππότες, νεράιδες, ξωτικά και ζώα που μιλούν ήταν οι ήρωες των φανταστικών ιστοριών που ακούγαμε όταν ήμασταν παιδιά. O καιρός πέρασε, εμείς μεγαλώσαμε και καταλάβαμε πως δεν μπορούμε να μοιάσουμε στους ήρωες που τόσο θαυμάσαμε. Τα παραμύθια, όμως, δεν τα ξεχάσαμε ποτέ και μάλιστα τώρα αντιληφθήκαμε και τον καταλυτικό ρόλο που παίζει σε αυτά και το φαγητό. Ξετυλίγουμε, λοιπόν, τον μύθο και σας παρουσιάζουμε το φαγητό των παραμυθιών που αγαπήσαμε.
Ένα μήλο έγινε η αιτία για την έξωση του Αδάμ και της Εύας από τον Παράδεισο, με ένα μήλο έδειξε την προτίμησή του ο Πάρης στη θεά Αφροδίτη που του υποσχέθηκε να τον κάνει να τον ερωτευτεί η ωραιότερη θνητή γυναίκα, η Ωραία Ελένη. Στο παραμύθι Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι, η κακιά μητριά, που ήθελε πάντα να της φανερώνει ο καθρέφτης ότι αυτή ήταν η ομορφότερη του κόσμου, κατάφερε να βυθίσει σε ύπνο βαθύ την Χιονάτη, αφού της προσέφερε ένα κατακόκκινο, ζουμερό, δηλητηριώδες μήλο. Ευτυχώς που το φιλί του πρίγκιπα έλυσε τα μάγια και η Χιονάτη είδε ξανά τους λατρευτούς της νάνους. Μια κολοκύθα μετατράπηκε σε άμαξα από την καλή νεράιδα μόνο και μόνο για να μπορέσει η Σταχτοπούτα να πάει στον χορό για να συναντήσει τον δικό της πρίγκιπα. Κι επειδή όλα τα καλά κρατούν λίγο, μόλις το ρολόι σήμανε μεσάνυχτα, η χρυσοποίκιλτη άμαξα έγινε ξανά κολοκύθα, βυθίζοντάς μας σε απογοήτευση. Τελικά, είναι δύσκολο να είσαι πριγκίπισσα και ακόμα δυσκολότερο να το αποδείξεις, όταν τίποτα πάνω σου δεν προδίδει τη βασιλική σου καταγωγή.
Ευτυχώς, που υπάρχουν τα ρεβίθια που είναι τόσο σκληρά ακόμα κι αν τα σκεπάσουν δεκάδες πουπουλένια και παχιά στρώματα. Έτσι έγινε και στο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν Η πριγκίπισσα και το ρεβίθι, και η νεαρή κοπέλα απέδειξε ότι είναι γαλαζοαίματη, αφού ένα τόσο δα μικρό ρεβίθι κάτω από ένα σωρό σκεπάσματα την εμπόδιζε να κοιμηθεί. Κι αυτό το ρεβίθι έγινε και το κλειδί της ευτυχίας της, αφού παντρεύτηκε και τον όμορφο πρίγκιπα του παραμυθιού. Κι αν η πανέμορφη πριγκίπισσα στο παραμύθι Η Πεντάμορφη και το Τέρας άργησε να δει την καλοσύνη του τέρατος και να το αγαπήσει γι’αυτό που πραγματικά ήταν, εκείνο, που στην πραγματικότητα ήταν ένας καταραμένος πρίγκιπας, κάθε βράδυ της ετοίμαζε ένα πλουσιοπάροχο δείπνο, θέλοντας να της αποδείξει ο έρωτας περνά από το στομάχι.
Είναι λογικό κάποιος να σε αγαπήσει όσο αγαπά το αλάτι; Είναι αυτό δείγμα υπέρτατης αγάπης κι αφοσίωσης; Κι όμως, είναι. Στο παραμύθι από τη Λιβύη, Ο Βασιλιάς και το αλάτι ο τρανός βασιλιάς ρώτησε τους τρεις γιους του πόσο πολύ τον αγαπούν. Ο πρώτος απάντησε όσο το χρυσάφι και τα κοσμήματα, ο δεύτερος όσο τα χρήματα και ο τρίτος όσο το αλάτι. Η απάντηση του τρίτου γιου εξαγρίωσε τον βασιλιά και μάλιστα εξόρισε τον γιο του. Χρόνια μετά, όταν ο βασιλιάς ήταν πια γέρος και τον είχε ξεχάσει, ο μικρός γιος τον κάλεσε σε δείπνο όπου όλα τα φαγητά ήταν ανάλατα. Ο βασιλιάς αρνήθηκε να φάει τα άγευστα φαγητά, ο γιος του αποκάλυψε την ταυτότητά του και τον έκανε να καταλάβε γιατί του είπε κάποτε ότι τον αγαπούσε όσο το αλάτι.
Πολύ ζηλεύαμε τον Χάνσεν και τη Γκρέτελ όταν ακούγαμε να ξετυλίγεται η φανταστική ιστορία τους και μαθαίναμε πως υπάρχουν σπίτια φτιαγμένα από ζάχαρη, ψωμί και γλυκά κι ότι τα δυο αδέρφια κατόρθωσαν και μπήκαν σε ένα από αυτά. Βέβαια, η χαρά μας κράτησε λίγο, αφού το ζαχαρένιο σπίτι, γέματο γεύση κι άρωμα, δεν ήταν τίποτε άλλο πάρα μια παγίδα όπου κατοικούσε μια γριά μάγισσα που ήθελε να φάει τα δυο μικρά παιδιά. Στο παραμύθι Ο Τζακ και η φασολιά τα φασόλια ήταν μαγικά για τον μικρό Τζακ γιατί δημιούργησαν μια τεράστια φασολιά που έφθανε μέχρι τον ουρανό οδηγώντας τον στο σπίτι ενός πλούσιου γίγαντα όπου οι κότες κάνουν χρυσά αυγά.
Η Αλίκη στη χώρα των Θαυμάτων γινόταν άλλοτε γίγαντας και άλλοτε ένα τόσο δα μικροσκοπικό κοριτσάκι που κατάφερνε να ξεφεύγει απ΄όλους, ανάλογα με τις μαγικές τροφές που έτρωγε. Το χρυσόψαρο, ένα παραμύθι από τη Ζάκυνθο, μας μαθαίνει πως δεν πρέπει να είμαστε πλεονέκτες και να θέλουμε ό,τι δεν μπορούμε να φτάσουμε. Σαν τον ψαρά αυτού το παραμυθιού, που χάρισε τη ζωή στο χρυσόψαρο και αυτό τον γέμισε με άφθονο φαγητό για όλη του την οικόγενεια. Όταν όμως του ζήτησε παλάτια και πλούτη, το χρυσόψαρο τον έκανε ξανά φτωχό και πεινασμένο.
Μπορεί ένα τηγανόψωμο να είναι καλοψημένο, λαχταριστό και να μην το απολαμβάνει κανείς; Κι όμως, μπορεί και μάλιστα με έναν τρόπο περιπετειώδη και γεμάτο γέλια, όπως μάθαμε από το κλασικό νορβηγικό παραμύθι Η ιστορία ενός καλοψημένου τηγανόψωμου που κυκλοφορεί με πλούσια εικονογράφηση από τις εκδόσεις Πατάκη.
