Από την Ελένη Κουή MSc., RD., Παιδοδιαιτολόγο – Ειδική στην Παιδική Παχυσαρκία – Παιδικό Διαβήτη,
Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί σήμερα έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους της δημόσιας υγείας στην πλειοψηφία των αναπτυγμένων χωρών. Πρόκειται για μια επείγουσα υπόθεση καθότι ένα στα πέντε παιδιά είναι παχύσαρκο, ποσοστό το οποίο αυξήθηκε δραματικά μέσα στα τελευταία δέκα χρόνια και συνεχίζει.
Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά αντιμετωπίζουν τους ίδιους κινδύνους που ισχύουν και για τους ενήλικες. Οι συνηθέστερες παθήσεις στα παιδιά που μπορούν να αποδοθούν σε σημαντικό βαθμό στην παχυσαρκία είναι η αρτηριακή υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η υπνική άπνοια και ορθοπαιδικά προβλήματα. Στην χώρα μας, συγκεκριμένα, περισσότερο από το 20% των παιδιών ηλικίας 7 έως 11 ετών είναι υπέρβαρα ή/και παχύσαρκα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διατροφή των παιδιών έχει αλλάξει σημαντικά κατά την διάρκεια των τελευταίων δεκατιών, ως δείγμα του σύγχρονου τρόπου ζωής. Μελέτες δείχνουν ότι έχει αυξηθεί η κατανάλωση φαγητού εκτός σπιτιού, αναψυκτικών και μικρογευμάτων πλούσια σε λιπαρά. Παράλληλα, στην κατανάλωση περιττών θερμίδων έχουν συντελέσει οι μεγαλύτερες μερίδες που πλέον σερβίρονται παντού. Την ίδια στιγμή παρατηρείται μείωση στην κατανάλωση φρούτων και λαχανικών στην παιδική ηλικία και εγκατάλειψη της φυσικής άσκησης.
Τι πρέπει να κάνω αν το παιδί μου είναι παχύσαρκο;
Οι προσπάθειες όλων θα πρέπει να στοχεύουν στη σταδιακή απώλεια βάρους ή συντήρηση αυτού αν πρόκειται για ηλικίες κάτω των 6 ετών, αλλά και στη διατήρηση της σωστής ανάπτυξης του παιδιού.
Όταν θεραπεύουμε ένα υπέρβαρο παιδί, η επιθυμητή απώλεια βάρους στην ηλικία μεταξύ 6-11 ετών είναι μέχρι και 0.5 Kg/ μήνα και στην περίπτωση ενός παχύσαρκου παιδιού εως και 1 kg/εβδομάδα. Στα μεγαλύτερα παιδιά, ηλικίας άνω των 12 ετών, ο στόχος μπορεί να φτάσει το 1 kg/εβδομάδα χωρίς να κινδυνεύει η ανάπτυξη και γενικότερη υγεία του παιδιού.
Ποια είναι η διατροφή που πρέπει να ακολουθήσει το παιδί μου;
Η αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας απαιτεί ιδιαίτερη υπομονή και κατανόηση. Χρειάζεται η εφαρμογή διαφορετικών τεχνικών από εκείνες που κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί στους ενήλικες και μια διάρκεια 6-12 μηνών για να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Η επιτυχία της προσπάθειας αυτής έγκειται στην αλλαγή των συνηθειών και της συμπεριφοράς του παιδιού αλλά και ολόκληρης της οικογένειας. Πρώτα αλλάζουμε ποιοτικά τη διατροφή τους και σε ενα δεύτερο στάδιο ποσοτικά. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις από μελέτες ότι το παιδί από μόνο του ελέγχει καλύτερα τις μερίδες του. Όλα αυτά πρέπει να γίνονται με ξεκάθαρα, πρακτικά μηνύματα προς το παιδί και την οικογένεια.
Για το σκοπό αυτό πρόσφατα (Ιούνιος 2011) στην Αμερική, η κλασική και γνωστή σε όλους διατροφική πυραμίδα αντικαταστάθηκε από το μοντέλο του πιάτου.
Το πιάτο δίνει ένα πιο απλουστευμένο οπτικό μήνυμα σχετικά με την αναλογία της κάθε ομάδας τροφίμων στην καθημερινή διατροφή. Ένα πό τα βασικότερα σημεία υποδεικνύει ότι το μισό πιάτο θα πρέπει να καλύπτεται από ποκιλία φρούτων και λαχανικών, τουλάχιστον μισά από τα δημητριακά θα πρέπει να είναι ολικής άλεσης και η ποσότητα άπαχης πάντα πρωτεΐνης δεν θα πρέπει να ξεπερνά το ένα τέταρτο του πιάτου. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων στη σωστή ποσότητα ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες σε ασβέστιο.
Τέλος, εκτός από το ρόλο της σωστής διατροφής στην αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας οφείλουμε να λάβουμε υπόψη μας και τον παράγοντα της φυσικής δραστηριότητας και να την εντάξουμε με διασκεδαστικό τρόπο στην καθημερινότητα των παιδιών κάθε ηλικίας.
